Sprawozdania finansowe jako źródło wiedzy o przedsiębiorstwie

Publikacja została opublikowana w Monografii Naukowej ,,Zarządzanie, finanse i ekonomia wobec wyzwań współczesnej gospodarki" pod redakcją Pauliny Kozieł i Agnieszki Rozwadowskiej (wyd. Katedra Zarządzania Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach)

Sprawozdania finansowe jako źródło wiedzy o przedsiębiorstwie

Streszczenie: Każda jednostka gospodarcza sporządza wiele raportów, sprawozdań i innych dokumentów. Zazwyczaj przedstawiają one rezultaty przedsiębiorstwa. Sprawozdania są ważnym źródłem informacji o firmie. Dzięki nim możliwe jest przeprowadzanie różnego rodzaju analiz. Niniejszy artykuł przedstawia najważniejsze sprawozdania finansowe.

Słowa kluczowe: sprawozdanie, bilans, rachunek zysków i strat,

Wstęp

    Żeby przedsiębiorstwo mogło dobrze funkcjonować na rynku powinno weryfikować i oceniać swoje wyniki finansowe. Ocena działalności firmy umożliwia sprawne zarządzanie nią. Przedsiębiorstwo, które jest w stanie podejmować bieżące i strategiczne decyzje gospodarcze może działać efektywnie. Narzędzie, które umożliwia ocenę sytuacji finansowej jednostki to analiza finansowa. Dzięki niej możliwe jest porównanie działalności firmy w czasie, co daje możliwość wyciągnięcia wniosków oraz prognozowanie jego rozwoju. Można również porównać daną jednostkę z innymi jednostkami z tej samej branży. Do podejmowania trafnych decyzji gospodarczych niezbędny jest dostęp do rzetelnych i kompleksowych informacji. Na ich podstawie można podejmować strategiczne, taktyczne i operacyjne decyzje. Informacje o jednostce zawarte są w sprawozdaniach finansowych. Sprawozdania finansowe są dokumentami, które pokazują sytuację finansową przedsiębiorstwa wyrażoną w pieniądzach.

    Celem niniejszego artykułu jest wskazanie znaczenia sprawozdań finansowych dla przedsiębiorstwa. Publikacja opisuje każde ze sprawozdań: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, zestawienie zmian w kapitale własnym i informację dodatkową. Artykuł pokazuje również praktyczne wykorzystanie sprawozdań finansowych w ocenie działalności jednostki na przykładzie danych Skanska S.A.

Sprawozdania finansowe prowadzone przez jednostki gospodarcze

Sprawozdania finansowe zawierają istotne informacje dla wielu odbiorców, którzy wykorzystują je do podejmowania decyzji. Mogą to być odbiorcy zarówno wewnętrzni jak i zewnętrzni. Odbiorcami wewnętrznymi mogą być: zarząd i właściciele przedsiębiorstwa, pracownicy, rada nadzorcza, komisja rewizyjna oraz walne zgromadzenie. Z kolei użytkownikami zewnętrznymi mogą być: urzędy celne, ministerstwa, organy samorządowe, urzędy skarbowe, urzędy statystyczne, potencjalni inwestorzy, pożyczkodawcy i kredytodawcy, kontrahenci i inni. Sprawozdania finansowe pełnią funkcje:

• Informacyjne – przekazują odbiorcom dane, dzięki którym mają oni wiedzę na temat sytuacji majątkowo – finansowej jednostki;

• Kontrolne – dają możliwość kontrolowania stopnia realizacji planów na dany okres sprawozdawczy;

• Oceniające – oceniają gospodarowanie majątkiem, uzyskane wyniki finansowe. ¹

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dany dzień bilansowy. Najczęściej okresem sprawozdawczym jest rok kalendarzowy. Roczne sprawozdania finansowe są różne dla różnych jednostek ponieważ części składowe sprawozdania zależą od określonych w ustawie kryteriów, które różnicują przedsiębiorstwa w środowisku gospodarczym. Roczne sprawozdanie finansowe zawiera: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, zestawienie zmian w kapitale własnym i informację dodatkową. Jednak rachunek przepływów pieniężnych i zestawienie zmian w kapitale własnym sporządzają tylko jednostki o dużym znaczeniu, czyli te które podlegają obligatoryjnemu badaniu.

Bilans

Bilans jest najważniejszym i obowiązkowym składnikiem rocznego sprawozdania finansowego jednostki. Ukazuje on w systematyczny sposób wartość posiadanego przez przedsiębiorstwo majątku - aktywów oraz źródeł jego finansowania, czyli pasywów. Jest on sporządzany na konkretny dzień. Bilans zamknięcia pewnego okresu sprawozdawczego jest jednocześnie bilansem otwarcia kolejnego okresu. Bilans może zostać sporządzony w układzie jednostronnym lub dwustronnym. W formie dwustronnej aktywa są wykazywane oddzielnie od pasywów. Natomiast w wersji jednostronnej składniki majątku są przedstawione na przemian ze źródłami ich finansowania. W praktyce zazwyczaj stosuje się wersje dwustronną.²

Aktywa to zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, które mają spowodować w przyszłości korzyści ekonomiczne dla jednostki. Aktywa dzielą się na trwałe i obrotowe.

Aktywa trwałe to elementy trwale związane z jednostką. Zużywają się stopniowo i są wykorzystywane przez długi czas. Zaliczmy do nich:

• wartości niematerialne i prawne – są to prawa majątkowe, do których zalicza się: koszty zakończonych prac rozwojowych, nabytą wartość firmy (różnica między ceną nabycia a wartością godziwą), nabyte autorskie prawa majątkowe (np. programy komputerowe, licencje, koncesje), nabyte prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i wzorów zdobniczych, know – how (informacje związane z wiedzą o charakterze poufnym), zaliczki na wartości niematerialne i prawne;

• rzeczowe aktywa trwałe – posiadają materialną formę. Są to: środki trwałe (nieruchomości, maszyny i urządzenia techniczne, środki transportu, ulepszenia w obcych środkach trwałych, inwentarz żywy), środki trwałe w budowie, zaliczki na środki trwałe w budowie;

• należności długoterminowe – kwoty pieniężne należne osób trzecich wobec przedsiębiorstwa. Są one wymagalne po 12 miesiącach od dnia bilansowego.

• inwestycje długoterminowe – aktywa, które jednostka posiada po to, aby mieć z nich korzyści ekonomiczne. Zalicza się do nich: nieruchomości inwestycyjne i wartości niematerialne i prawne, długoterminowe aktywa finansowe (nabyte udziały i akcje, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki, inne długoterminowe aktywa finansowe), inne inwestycje długoterminowe.

• długoterminowe rozliczenia międzyokresowe – rozliczenia trwające dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.³

Aktywa obrotowe są składnikami nietrwale związanymi z jednostką. Znajdują się one w ciągłym ruchu. W przedsiębiorstwie są krócej niż rok. Zalicza się do nich:

• zapasy – rzeczowe aktywa obrotowe przeznaczone do zużycia lub sprzedaży. Należą do nich: materiały (dzielą się na podstawowe, pomocnicze, paliwa, części zapasowe, opakowania, odpady), produkcja niezakończona (półprodukty i produkty w toku), wyroby gotowe, towary, zaliczki na dostawy;

• należności krótkoterminowe – należności, które są wymagalne w okresie krótszym niż rok. Wyróżnia się wśród nich należności: z tytułu dostaw i usług, publicznoprawne (z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i innych świadczeń), pozostałe należności (np. należności od pracowników), należności dochodzone na drodze sądowej;

• inwestycje krótkoterminowe – aktywa finansowe nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych. Są one wymagalne w okresie krótszym niż rok. Zalicza się do nich: krótkoterminowe aktywa finansowe (udziały i akcje, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki na okres krótszy niż rok, inne krótkoterminowe aktywa finansowe, środki pieniężne i inne aktywa pieniężne, środki pieniężne i inne środki pieniężne w postaci środków pieniężnych w kasie i na rachunkach bankowych, innych środków pieniężnych, innych aktywów pieniężnych) oraz inne inwestycje krótkoterminowe;

• krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe – koszty poniesione w danym okresie sprawozdawczym, które powinny być rozliczone w czasie krótszym niż rok.

Pasywa są to źródła pochodzenia zasobów majątkowych. Ze względu na prawo własności dzieli się je na: kapitały własne oraz zobowiązania i rezerwy na zobowiązania.

Kapitały własne są to środki wniesione przez właścicieli i wygospodarowane przez jednostkę. Zalicza się do nich:

• kapitały (fundusze) podstawowe – środki pieniężne i wkłady rzeczowe wniesione przez właścicieli;

• pozostałe kapitały (fundusze) – środki wygospodarowane z zysku lub dopłat wspólników;

• zysk (strata) z lat ubiegłych;

• zysk (strata) netto – wynik finansowy jednostki, który może być dodatni lub ujemny;

• odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego – mają wartość ujemną.

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania to kapitały obce, które jednostka musi spłacić. Zalicza się do nich:

• rezerwy na zobowiązania – zobowiązania, których kwota i termin są trudne do określenia;

• zobowiązania – dług jednostki wobec osób trzecich. Są to: kredyty bankowe, pożyczki, zobowiązania z tytułu dostaw i usług, zobowiązania wekslowe, zobowiązania publicznoprawne, zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, pozostałe zobowiązania;

• rozliczenia międzyokresowe – ujemna wartość firmy lub inne rozliczenia międzyokresowe np. rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne.⁴

AKTYWA	PASYWA
Aktywa trwałe	Kapitały (fundusze) własne
Wartości niematerialne i prawne	Kapitały (fundusze) podstawowe
Rzeczowe aktywa trwałe	Pozostałe kapitały (fundusze)
Należności długoterminowe	Zysk (strata) z lat ubiegłych
Inwestycje długoterminowe	Zysk (strata) netto
Długoterminowe rozliczenia m/o	Odpisy z zysku netto
Aktywa obrotowe	Kapitały obce
Zapasy	Rezerwy na zobowiązania
Należności krótkoterminowe	Zobowiązania długoterminowe
Inwestycje krótkoterminowe	Zobowiązania krótkoterminowe
Krótkoterminowe rozliczenia m/o	Rozliczenia m/o
SUMA BILANSOWA	SUMA BILANSOWA

Suma bilansowa aktywów powinna być równa sumie bilansowej pasywów, wynika to z zasady równowagi bilansowej.

Rachunek Zysków i Strat

Rachunek Zysków i Strat jest drugim najważniejszym składnikiem sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa. RZS jest ściśle powiązany z bilansem ponieważ bilans pokazuje majątek firmy i źródła jego finansowania, z kolei RZS obrazuje efekty wykorzystania aktywów. Zysk lub strata przedsiębiorstwa znajduje się w bilansie w kapitale własnym, a w rachunku zysków i strat w postaci wyniku finansowego.

Rachunek zysków i strat zestawia ze sobą wszystkie przychody i koszty, które zostały poniesione w jednostce w danym okresie. Zestawienie takie może być sporządzone w:

• wariancie porównawczym, który systematyzuje koszty ze względu na ich rodzaj. W tym wariancie wyróżnia się konta tj. ,,Amortyzacja”, ,,Zużycie materiałów i energii:, ,,Usługi obce”, ,,Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”, ,,Podatki i opłaty” i ,,Pozostałe koszty rodzajowe”;

• wariancie kalkulacyjnym, który rozróżnia koszty ze względu na miejsce ich powstania. Ten wariant zawiera koszty tj.: ,,koszty sprzedaży”, ,,Produkcja podstawowa”, ,,Produkcja pomocnicza”, ,,Koszty wydziałowe”, ,,Koszty ogólnego zarządu”. W tym wariancie koszty wytworzenia ustalane są na podstawie kosztu własnego sprzedanych produktów dodając do nich koszty ogólnego zarządu i sprzedaży.⁵

Rachunek Przepływów Pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych obrazuje pomiar wyniku finansowego działalności jednostki w danym okresie. Pokazuje on różnicę wszystkich wpływów i wydatków gotówkowych (tzw. przepływów pieniężnych netto). Wartość tej różnicy równa jest zmianie stanu środków pieniężnych z bilansu. Rachunek przepływów pieniężnych wyjaśnia źródło zmniejszenia lub zwiększenia stanu środków pieniężnych w bilansie.⁶

Rachunek przepływów pieniężnych podzielony jest na cztery części, które są pokazane w poniższej tabeli.

Działalność operacyjna	-wpływy i wydatki dotyczące produkcji i sprzedaży produktów -wpływy i wydatki dotyczące świadczenia i sprzedaży usług -wpływy i wydatki dotyczące zakupów i sprzedaży towarów
Działalność inwestycyjna	-wpływy ze sprzedaży aktywów trwałych -wydatki związane z zakupem, montażem czy uruchomieniem środków trwałych -wpływy i wydatki dotyczące inwestycji w wartości niematerialne i prawne oraz nieruchomości -wpływy i wydatki dotyczące aktywów finansowych -wpływy i wydatki dotyczące udzielonych pożyczek, a także ich spłaty przez dłużników -wpływy dotyczące finansowych instrumentów pochodnych
Działalność finansowa	-wpływy z wydania udziałów i akcji -wpływy z emisji dłużnych instrumentów finansowych -wpływy i wydatki z kredytów i pożyczek -wydatki dotyczące umów leasingu finansowego -wydatki z tytułu odsetek, prowizji bankowych i innych kosztów pieniężnych
Uzgodnienie przepływów pieniężnych netto ze stanem środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych może być wykonany metodą pośrednią lub metodą bezpośrednią. Metoda bezpośrednia pokazuje podstawowe tytuły wpływów i wydatków działalności operacyjnej jako odrębne pozycje. Przychody netto ze sprzedaży i odpowiednie im koszty doprowadza się do postaci wpływów i wydatków poprzez zsumowanie ich z pozycjami gotówkowymi bądź usuwanie z nich pozycji niegotówkowych. Z kolei w metodzie pośredniej wynik finansowy netto zostaje korygowany przez pozycje, które nie powodują zmian stanu środków pieniężnych oraz o wyniki z innych działalności niż operacyjne, a także elementy pieniężne wyniku zaliczane do działalności inwestycyjnej lub finansowej.⁷

Zestawienie zmian w kapitale własnym i informacja dodatkowa

Zestawienie zmian w kapitale własnym jest obowiązkowe dla przedsiębiorstw, które poddawane są corocznym, obligatoryjnym badaniom przez biegłego rewidenta. Uzupełnia ono bilans i rachunek zysków i strat. Wyjaśnia ono zmiany w strukturze kapitału własnego oraz jest uzupełnieniem przychodów i kosztów bieżącego okresu ujmowanych w wyniku finansowym. Informacje do sporządzenia zestawienia zmian w kapitale własnym czerpie się z kont tj.: kapitał podstawowy, kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy, kapitał z aktualizacji wyceny, rozliczenie wyniku finansowego, wynik finansowy.

Celem zestawienia zmian w kapitale własnym jest wykazanie zmian w strukturze składników, które wchodzą w skład kapitału własnego, a także pokazanie kierunku zmian tych składników.⁸

W informacji dodatkowej można odnaleźć ważne dane i objaśnienia. Powinna ona zawierać wprowadzenie do sprawozdania i dodatkowe informacje do każdego ze sprawozdań, informacje o pracownikach, proponowany podział zysku lub pokrycia straty i inne. Nie ma żadnego wzoru informacji dodatkowej. Może być ona mniej lub bardziej rozbudowana.⁹

Wykorzystanie sprawozdań finansowych do przeprowadzenia analizy finansowej przedsiębiorstwa

Na podstawie sprawozdań finansowych można dokonać analizy pionowej i poziomej bilansu oraz rachunku zysków i strat a także analizy wskaźnikowej. Do analizy wskaźnikowej zalicza się wskaźniki płynności finansowej, zadłużenia, rentowności i rotacji.

Wskaźniki płynności określają czy przedsiębiorstwo jest w stanie spłacać swoje bieżące zobowiązania. Wyróżnia się tu trzy wskaźniki:

-wskaźnik płynności bieżącej =

-wskaźnik płynności szybkiej =

-wskaźnik płynności gotówkowej =

	Wskaźnik płynności bieżącej	Wskaźnik płynności szybkiej	Wskaźnik płynności gotówkowej
Rok 2016	= 1,26	= 0,75	= 0,1
Rok 2017	= 1,25	= 0,69	= 0,16
Rok 2018	= 1,25	= 0,68	= 0,23
Wlk. optymalna	1,5-2	1	0,1-0,2

Jak widać w powyższej tabeli wielkości wskaźników płynności Skanska SA nie znajdowały się na poziomach optymalnych. Jednak nie odbiegają one zbyt dużo od wartości optymalnych. Można więc stwierdzić, że przedsiębiorstwo nie ma problemów z płynnością finansową.

Wskaźniki zadłużenia mają za zadanie ocenić poziom finansowania jednostki przez zewnętrzne źródła. Wyróżnia się tu trzy wskaźniki:

-wskaźnik zadłużenia ogółem =

-wskaźnik udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku =

-wskaźnik zadłużenia kapitału własnego =

	Wskaźnik ogólnego zadłużenia	Udział kapitałów własnych w finansowaniu majątku	Wskaźnik kapitału własnego
2016 rok	= 74%	= 26%	= 289%
2017 rok	= 75%	= 25%	= 304%
2018 rok	= 75%	= 25%	= 298%
Wartości optymalne	<67%	Im większy tym lepiej	Im mniejszy tym lepiej

Poziom wskaźników zadłużenia badanego przedsiębiorstwa w latach 2016 – 2018 był podobny. Wielkości wskaźników świadczyły o niekorzystnej sytuacji majątkowej jednostki. Pod względem zadłużenia firma była w najkorzystniejszej sytuacji w 2016 r.

Wskaźniki rentowności informują o zyskowności bądź deficytowości jednostki. Sprawdzają czy przedsiębiorstwo jest zdolne do osiągania zysku. Wśród wskaźników rentowności wyróżnia się:

-wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS) =

-wskaźnik rentowności zasobów majątkowych (ROA) =

-wskaźnik rentowności aktywów obrotowych =

-wskaźnik rentowności aktywów trwałych =

-wskaźnik rentowności netto kapitału całkowitego =

-wskaźnik rentowności netto kapitału własnego (ROE) =

	2016 r.	2017 r.	2018 r.	Wielkość optymalna
Wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS)	= 10%	= 8%	= 8%	Korzystniejsze są większe wartości wskaźników.
Wskaźnik rentowności aktywów (ROA)	= 5%	= 4%	= 4%	Korzystniejsze są większe wartości wskaźników.
Wskaźnik rentowności aktywów obrotowych	= 7%	= 5%	= 5%	Korzystniejsze są większe wartości wskaźników.
Wskaźnik rentowności aktywów trwałych	= 29%	= 21%	= 22%	Korzystniejsze są większe wartości wskaźników.
Wskaźnik rentowności kapitału netto całkowitego	= 5%	= 4%	= 4%	Korzystniejsze są większe wartości wskaźników.
Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE)	= 21%	= 15%	= 16%	Korzystniejsze są większe wartości wskaźników.

Wskaźniki rentowności były najwyższe w roku 2016, więc w tym roku działalność przynosiła największe zyski. W kolejnym roku nastąpił spadek rentowności, o czym świadczą obniżające się wskaźniki rentowności. Spadek zyskowności jest zjawiskiem negatywnym. W 2018 roku rentowność sprzedaży, rentowność aktywów ogółem, rentowność aktywów obrotowych i rentowność kapitału całkowitego pozostała na takim samym poziomie jak w roku poprzednim. Z kolei rentowność aktywów trwałych i rentowność kapitału własnego wzrosła o 1%, co świadczy o większej zyskowności jednostki. Jednak nie jest to duża różnica.

Ostatnią grupą wskaźników są wskaźniki sprawności działania. Są to tzw. wskaźniki obrotowości, sprawności działania. Do tych wskaźników zalicza się wskaźnik:

-rotacji aktywów =

-rotacji zapasów w dniach =

-rotacji zapasów w razach =

-rotacji należności w dniach =

-rotacji należności w razach =

-rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach =

-cykl rotacji środków pieniężnych w dniach = rotacja zapasów w dniach + rotacja należności w dniach – rotacja zobowiązań krótkoterminowych w dniach¹⁰

	2016 r.	2017 r.	2018 r.	Wlk. optymalna
Wskaźnik rotacji aktywów	= 1,42	= 1,66	= 1,52	Korzystniejsze wyższe wartości
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach	=79	=86	= 89	Korzystniejsze niższe wartości
Wskaźnik rotacji zapasów w razach	= 5	= 4	= 4	Korzystniejsze wyższe wartości
Wskaźnik rotacji należności w dniach	=81	= 78	= 72	Korzystniejsze niższe wartości
Wskaźnik rotacji należności w razach	= 5	= 5	= 5	Korzystniejsze wyższe wartości
Wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych	= 167	= 162	158	Korzystniejsze niższe wartości
Cykl rotacji środków pieniężnych	79 + 81 – 167 = -7	86 + 78 – 162 = 2	89 + 72 – 158 = 3	Korzystniejsze niższe wartości

Wskaźnik rotacji aktywów nie pokazuje żadnych niepokojących zmian gdyż jego wielkości nie zmieniały się znacząco w badanym okresie. Wartości wskaźnika zapasów w dniach z roku na rok rosły co jest niepokojącym zjawiskiem. W latach 2016 – 2018 wskaźnik rotacji zapasów w razach zmniejszył się, co świadczy o zmniejszających się obrotach zapasami. Obroty należnościami w dniach w badanym okresie utrzymywały się na niezmienionym poziomie. Ale wskaźnik rotacji należności w dniach był coraz mniejszy co oznacza że jednostka szybciej ściągała należności od kontrahentów. Rotacja zobowiązań w dniach w roku 2018 w stosunku do roku 2016 była większa, co negatywnie wpływa na jednostkę, gdyż potrzebuje więcej dni na spłatę zobowiązań.

Podsumowując, badana jednostka jest rentowna i w latach 2016 - 2018 przynosiła duże zyski. Jednak firma może mieć problem ze zobowiązaniami, których ma zbyt wiele i coraz dłużej je spłaca. Ale dzięki dodatniej rentowności przedsiębiorstwo jest w stanie je spłacać.

Podsumowanie

    Dzięki analizie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwo ma możliwość zweryfikowania zmian poszczególnych pozycji bilansu, rachunku zysków i strat czy rachunku przepływów pieniężnych oraz ocenę różnych dziedzin jego funkcjonowania. Ocena kondycji finansowej działalności

Bibliografia

Gabrusewicz W., Remlein M., Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa – jednostkowe i skonsolidowane, Warszawa 2011

Gołębiowski G., Tłaczała A., Analiza finansowa w teorii i prakyce, wyd. Difin, Warszawa 2009

Gos W., Kapitał oraz finansowanie działalności gospodarczej, wyd. Difin, Warszawa 2012

Kaczmarek T., Finanse przedsiębiorstw. Teoria i praktyka, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2014

Kondratowicz-Garbarska I., Rachunek zysków i strat. Istota, cele i praktyczne zastosowania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013

Lachmirowicz M., Rachunek przepływów pieniężnych w praktyce, wyd. CeDeWu, Warszawa 2017/2018

Nowak E., Analiza sprawozdań finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008

Padurek P., Biuro Rachunkowe, wyd. Bożena Padurek, Wrocław 2014

Wędzki D., Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według prawa bilansowego, wyd. Oficyna Wolters Kluwer SA, Warszawa 2014

1^ W. Gabrusewicz, M. Remlein, Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa – jednostkowe i skonsolidowane, Warszawa 2011, s. 24-25

2^ G. Gołębiowski, A. Tłaczała, Analiza finansowa w teorii i prakyce, wyd. Difin, Warszawa 2009, s. 18-27

3^ T. Kaczmarek, Finanse przedsiębiorstw. Teoria i praktyka, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2014, s. 15-16.

4^ W. Gos, Kapitał oraz finansowanie działalności gospodarczej, wyd. Difin, Warszawa 2012, s. 28-44

5^ I. Kondratowicz-Garbarska, Rachunek zysków i strat. Istota, cele i praktyczne zastosowania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013, s. 29

6^ M. Lachmirowicz, Rachunek przepływów pieniężnych w praktyce, wyd. CeDeWu, Warszawa 2017/2018, s. 9.

7^ E. Nowak, Analiza sprawozdań finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008, s. 132133

8^ D. Wędzki, Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według prawa bilansowego, wyd. Oficyna Wolters Kluwer SA, Warszawa 2014, s. 227-230.

9^ G. Gołębiowski, Analiza…, s.111-112

10^ B. Padurek, Biuro…,s.92-93